Αυτός (ο Θεός), αυτοί (οι Επιστήμονες) και τα μυστήρια της φύσης και του Σύμπαντος.
Είναι στο DNA του ανθρώπου να προσαρμόζεται στο περιβάλλον του, να το εξερευνεί, να το κατανοεί και να το ερμηνεύει, με σκοπό να ανακαλύψει την καταγωγή του και τις ρίζες του και τελικά να συνενωθεί με αυτές.
Πολλά ερωτήματα που έγιναν μυστήρια, λόγω του ανεξήγητου, ταλανίζουν τον άνθρωπο τον επιστήμονα, αλλά και τον απλό, όταν αυτός φιλοσοφεί μετά κράσου, τρώγοντας σουβλάκι κάτω από την δροσιά της πλατύφυλλης μουριάς , τις ήσυχες ξάστερες βραδιές του καλοκαιριού, ατενίζοντας τον απέραντο έναστρο ουρανό που στο μαύρο πέπλο του έχει δισεκατομμύρια λαμπερά διαμάντια απλωμένα.
Εκεί ο νους ηρεμεί το σώμα ατονεί και όλα έρχονται μόνα τους.
Ποιος είμαι;
Πως βρέθηκα εδώ;
Πως δημιουργήθηκε η ζωή στην Γη;
Υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες στο Σύμπαν;
Πως δημιουργήθηκε το Σύμπαν;
Τεράστια θέματα για συζήτηση που μπορεί να σου πάρουν μια ολόκληρη ζωή να τα κατανοήσεις και φυσικά να μην τα ερμηνεύσεις ποτέ.
Για να ασχοληθεί κανείς χρειάζεται παρατηρητικότητα, ορθολογισμό με ανοικτό μυαλό, μελέτη των Γραφών Θεολογικών και Επιστημονικών, φαντασία, αναλυτικό και συνθετικό νου.
Υπάρχουν ουσιαστικά τρείς μεγάλες προσεγγίσεις του θέματος. Η Θεοκρατική, η Επιστημονική και η Εμπειρο-παρατηρητική που ενσωματώνει τις παραδόσεις και είναι διαχρονική.
Η Θεοκρατική είναι η ερμηνεία που δίνει η κάθε θρησκεία για το μυστήριο της ζωής, με την ταυτόχρονη εμφάνισή της επί της Γής.
Η Επιστημονική είναι, πως οι επιστήμη εξηγεί όλα αυτά τα μυστήρια θεωρητικά ή τεκμηριωμένα, στηριζόμενη στους νόμους της Φυσικής, της Χημείας, της Βιολογίας και των Μαθηματικών.
Στην Έμπειρο-παρατηρητική, πριν την εμφάνιση των Θρησκειών και των Επιστημών, διάφοροι Εθνικοί πολιτισμοί μέσα από την παράδοση του προφορικού και του γραπτού λόγου, στηριζόμενοι στην παρατήρηση την έρευνα και την γνώση, διατύπωσαν διάφορες ερμηνευτικές θεωρίες για να ξηγήσουν την ζωή και τα μυστήρια της.
Πάντως, πριν το προχωρήσουμε, θα ήθελα να εξωτερικεύσω κάποιες απλές μου (ίσως αιρετικές) σκέψεις που στηρίζονται στην παρατήρηση της καθημερινότητας και την λογική, γιατί πιστεύω ότι θα μας βοηθήσουν στο ταξίδι μας:
Η φύση είναι τέλεια και αν ο άνθρωπος δεν είχε παρέμβει σ’ αυτή καταστροφικά, σήμερα θα ήταν ένα ευτυχισμένο ήρεμο, συμπονετικό πλάσμα χωρίς κακία, μίσος και φθόνο.
Οτιδήποτε υπάρχει γύρω μας είναι χρήσιμο, αναγκαίο και έχει ουσιώδη και σημαντικό ρόλο στην αλυσίδα της ζωής.
Όποιος μας δημιούργησε πρέπει να μας μοιάζει, στην εμφάνιση, στον ψυχισμό και στον τρόπο σκέψης και λειτουργίας.
Αν για μια μέρα γινόσουνα θεός και είχες την δύναμη να δημιουργήσεις ένα νέο ον, τι ον θα έπλαθες;
Μάλλον κάτι να σου μοιάζει, να σκέπτεται και να λειτουργεί όπως εσύ, ώστε να σου είναι χρήσιμο, να σε ξεκουράζει και να μπορείς να επικοινωνείς μαζί του. Εκτός και αν ήσουν ένας θεός παράφρων.
Επίσης πρέπει να παρατηρήσουμε ότι το Σύστημα της Ζωής σε αυτή την Φύση είναι τέλεια αυτόνομο και αυτοσυντήρητο.
Τα όντα της γεννιούνται και πεθαίνουν συνεισφέροντας. Το μωρό όταν γεννιέται ανανεώνει την μάνα που το κυοφορούσε και φέρνει χαρά, ενώ όταν ο άνθρωπος γεράσει και γίνει ανήμπορος, ταλαιπωρώντας τον εαυτό του και τους γύρω του, η φύση τον αποσύρει από την ζωή για να τον ανακουφίσει, προκαλώντας όμως θλίψη στους αγαπημένους του. Την θέση του παίρνει το νέο και δυνατό που γεννιέται.
Φεύγει ζωή, έρχεται ζωή.
Αυτή η ζωή που φεύγει όμως που πάει;
Αυτή η ζωή που έρχεται από πού ήλθε;
Ζούμε σ’ ένα τεράστιο σύμπαν όπου αν αυτό έχει το μέγεθος του υπνοδωματίου σου, τότε η Γη είναι ένας αόρατος κόκκος σκόνης σ’ αυτόν τον χώρο.
Πόσο χαζό και άφρων για έναν κατασκευαστή να φτιάξει δισεκατομμύρια σπίτια σε μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους, που δεν θα μπορεί να πάει στην διάρκεια μιας ανθρώπινης ζωή, ενώ χρειάζεται για τις ανάγκες του μόνο ένα;
Αλλά πες ότι τα έφτιαξε και ο μέσος χρόνος ζωής ενός ανθρώπου είναι 80 χρόνια και θέλω να πάω στο άλλο μου το σπίτι, για παράδειγμα, στον αστέρα Άλφα του αστερισμού του Κενταύρου που απέχει από την Γη 4367 έτη φωτός, θα προφτάσω;
Για να το πιάσουμε: γίνομαι φως, ταξιδεύω επί 4367 έτη σαν φως και όταν φτάσω σφύρα μου να ξυπνήσω και να ξαναγίνω άνθρωπος. Και να φανταστείς ότι ο Άλφα είναι το κοντινότερο άστρο στο Ηλιακό μας σύστημα!
Μήπως κάτι κάνουμε στραβά φίλοι μου;
Υπάρχει κάποιο κόλπο, μια σκουληκότρυπα, ένα τούνελ ή διακτινοσμός για να ταξιδεύω συντομότερα στο Σύμπαν;
Έχουμε κάνει κάποιο λάθος με τους Νόμους της Φυσικής και των Επιστημών;
Όλα είναι υπό αίρεση.
Βέβαια υπάρχει και το απαισιόδοξο σενάριο ότι είμαστε μόνοι μας στο Σύμπαν.
Μπορεί να ισχύει αυτό;
Τώρα που το σκέφτομαι, θυμάστε όσοι είστε πάνω των πενήντα, στο Δημοτικό είχαμε κάτι παλιούς, κιτρινισμένους χάρτες με τις πέντε ηπείρους επάνω τους; Αυτές ήταν:
Η Αμερική(Κόκκινη Ήπειρος) όπου ζούσαν μόνο Ερυθρόδερμοι, η λεγόμενη Κόκκινη Φυλή.
Η Αφρική(Μαύρη Ήπειρος) όπου ζούσε μόνο η Μαύρη Φυλή.
Η Ασία(Κίτρινη Ήπειρος) όπου ζούσε μόνο η Κίτρινη Φυλή.
Η Ευρώπη(Λευκή Ήπειρος) όπου ζούσε μόνο η Λευκή Φυλή
Η Ωκεανία(Μπλε Ήπειρος) όπου ζούσε μόνο η Κυανή Φυλή.
Τώρα τα χαρακτηριστικά οι φυλές τα πήραν από το κλιματολογικό περιβάλλον; ή κάθε φυλή προέρχεται από διαφορετικούς πλανήτες, απομεινάρια εξωγήινων πολιτισμών, που λόγω κάποιας καταστροφής μετοικήσανε όλοι εδώ στην Γη μοιράζοντας την σε ανεξάρτητες περιοχές, γεωγραφικά και διοικητικά απομονωμένες, αρχικά χωρίς να ανακατεύονται;
Τι πίστευαν οι Αρχαίοι Έλληνες για την Κοσμογονία
Όμηρος (8ος αιώνας π.Χ.)
Σύμφωνα με την αρχαιότερη παράδοση που μας αφηγείται ο Όμηρος, πατέρας των θεών ήταν ο Ωκεανός, που περικύκλωνε ολόκληρο το σύμπαν. Από το σμίξιμό του με τη σύζυγό του Τηθύ προήλθαν όλοι οι υπόλοιποι θεοί.
Σημαντική θέση στην ιεραρχία των θεών έχει ο Ουρανός αφού από αυτόν κατάγονται θεοί, όπως οι Ολύμπιοι θεοί και οι Τιτάνες, για αυτό καλούνται Ουρανίωνες.
Ο Δίας με τον Κρόνο αγωνίζονται για την αρχηγία ανάμεσα στους θεούς. Ο ηττημένος Κρόνος με τους Τιτάνες εξορίζεται στον Τάρταρο, δηλαδή στην έσχατη περιοχή του σύμπαντος.
Με κλήρωση οι τρεις γιοι του Κρόνου Δίας(Ζευς), Ποσειδώνας και Άδης είναι κυρίαρχοι αντίστοιχα του ουρανού, της θάλασσας και του Κάτω κόσμου. Την Γη την κυβερνούν και οι τρεις από κοινού. Ανώτερος όλων θεωρείται ο Ζευς για αυτό και ονομάζεται «πατέρας θεών και ανθρώπων».
Ο Δίας με την Ήρα αποκτά τον Άρη, με την Λητώ τον Απόλλωνα και την Άρτεμη, με την Διώνη την Αφροδίτη. Επίσης παιδιά του είναι η Αθηνά, ο Ήφαιστος, οι Μούσσες, οι Νύμφες των βουνών, η Άιτη και οι Λιτες.
Ο Ωκεανός παρουσιάζεται από τον Όμηρο σαν ένας ηλικιωμένος, ασπρομάλλης γέροντας, με γλυκό χαμόγελο, ήσυχος, που ποτέ δεν παίρνει μέρος στους καβγάδες των θεών και κατοικεί μακριά από τη γη και τον Όλυμπο.
Ησίοδος ( 800 – 700 π.Χ) – Θεογονία
Ο Ησίοδος υπήρξε ο δεύτερος σε σπουδαιότητα αρχαίος ποιητής μετά τον Όμηρο.
Με το έργο του Θεογονία, αποπειράθηκε, για πρώτη φορά, να συγκεντρώσει τους θρησκευτικούς μύθους που ήταν διαδεδομένοι σε όλη την Ελλάδα. Επίσης κατέγραψε τις δοξασίες για τη δημιουργία του κόσμου και αποτύπωσε τα γενεαλογικά δέντρα των θεών.
Στην Θεογονία του Ησίοδου προϋπάρχουν, τρία στοιχεία – Θεοί, το Χάος, η Γαία και ο Έρως. Αυτές οι τρεις μορφές είναι αυτογέννητες, δηλαδή δεν γεννήθηκαν από κάποιο άλλο στοιχείο και απέχουν μόνο χρονικά στη σειρά της αυτογέννησής τους.
Ο Θεός Έρως δε γεννά απογόνους. Αυτός ενώνει και ωθεί τις άλλες δυνάμεις σε δημιουργία.
Από το Χάος γεννήθηκαν το Έρεβος και η Νύχτα και από την ένωση των δυο τους γεννήθηκαν ο Αιθέρας και η Ημέρα.
Η Γαία χωρίς ερωτική ένωση γεννά μόνη της τον Ουρανό, που έχει όση έκταση έχει κι εκείνη. Γεννά επίσης τα Όρη και τον Πόντο. Όλη η δημιουργία του κόσμου ξεκινά από εκείνη. Η Γαία δημιουργεί το σύμπαν γεννώντας ένα- ένα τα συστατικά του. Παραχωρεί εξουσίες της στον Ουρανό και με το σπέρμα του γεννά τον Ωκεανό, τον Κοίο, τον Κρείο, τον Υπερίονα, τη Θεία, τη Ρέα, τη Θέμιδα, τη Μνημοσύνη, τη Φοίβη, την Τηθύα και τον Κρόνο.
Εκτός από τους Τιτάνες Κρόνο και Ρέα (ο Όμηρος αναφέρει και τον Ιαπετό), με πατέρα τον Ουρανό, η Γαία γέννησε τους τρείς Κύκλωπες που είναι ο Βρόντης, ο Άργης και ο Στερόπης.
Επίσης η Γαία με τον Ουρανό απέκτησαν άλλα τρία παιδιά Τέρατα, τους Εκατόγχειρες. Αυτοί ήταν: ο Βριάρεως ή Αιγαίων, ο Κόττος και ο Γύγης. Το όνομά τους οφείλεται στο ότι είχαν 100 χέρια. Ήταν γιγαντόσωμοι, με υπερφυσική δύναμή και ο καθένας είχε 50 κεφάλια. Μόλις γεννήθηκαν οι Εκατόγχειρες, ο πατέρας τους Ουρανός, τους έκλεισε στα βάθη της γης. Αργότερα τους ελευθέρωσε από εκεί ο Δίας για να τον βοηθήσουν κατά την Τιτανομαχία.
Ο Ουρανός είναι κυρίαρχος και άρχοντας του κόσμου. Χάνει όμως την εξουσία από τον γιο του Κρόνο, ο οποίος του κόβει τα γεννητικά όργανα και τα πετάει στην θάλασσα. Από το αίμα του Ουρανού που χύνεται γεννιούνται οι Ερινύες, οι Γίγαντες, οι Μελίες και από το σπέρμα του και τον αφρό της θάλασσας γεννιέται η αναδυόμενη Αφροδίτη.
Ο Ουρανός προφητεύει ότι ο Κρόνος θα χάσει την εξουσία από κάποιο από τα παιδιά του. Για το λόγο αυτό ο Κρόνος καταπίνει όποιο παιδί γεννάει η σύζυγός του Ρέα. Καταπίνει τη Δήμητρα, την Εστία, την Ήρα, τον Άδη και τον Ποσειδώνα. Όταν έρχεται η σειρά να γεννηθεί ο Δίας η Ρέα δίνει στον Κρόνο έναν σπαργανωμένο λίθο αντί του νεογέννητου Διός και κρύβει το βρέφος σε ένα σπήλαιο του όρους Δίκτη στην Κρήτη. Όταν μεγαλώνει ο Δίας αναγκάζει τον Κρόνο να βγάλει από την κοιλιά του τα αδέλφια του κι ύστερα από συγκρούσεις, ο Δίας, παίρνει την εξουσία στα χέρια του και από τότε ξεκινά η εποχή των Ολύμπιων θεών.
Έρχεται έπειτα ο Προμηθέας να πλάσει τους ανθρώπους με υλικό το χώμα, στο οποίο εμφύσησε ζωή. Τους μαθαίνει πώς να χρησιμοποιούν τη φωτιά και τους υπερασπίζεται από την καταστροφική μανία του Δία. Ακολουθεί ο κατακλυσμός κι αφανίζει το γένος των ανθρώπων. Μόνον ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα σώζονται κι αποκτούν παιδί τον Έλληνα, γενάρχη όλων των επωνύμων. Η συγκριτική μέθοδος μύθων – γεγονότων τοποθετεί τη γέννησή του στα 1519 π.Χ. Όλοι οι άλλοι άνθρωποι είναι δημιουργήματα του μοναδικού αυτού ζευγαριού: Καθώς περπατούσαν, έριχναν πίσω τους πέτρες. Του Δευκαλίωνα οι πέτρες μεταμορφώνονταν σε άνδρες και της Πύρρας σε γυναίκες.
Ηράκλειτος (6ος αιώνας π.Χ) – Κοσμογονία
Στον Ηράκλειτο απονέμεται ένα έργο με τίτλο Περί Φύσεως, το οποίο χωρίζεται σε τρία μέρη με περιεχόμενο πολιτικό, θεολογικό και κοσμογονικό. Από τα λιγοστά αποσπάσματα που έχουν διασωθεί, φαίνεται πως ο κόσμος λοιπόν για τον Ηράκλειτο δεν είναι αποτέλεσμα δημιουργίας ή γένεσης, αλλά προϋπάρχει προαιώνια και περιγράφεται ως ζωντανή φωτιά, η οποία εναλλάξ δυναμώνει και εξασθενεί, χωρίς ποτέ να σβήνει εντελώς.
Το αείζωον πυρ διανύει μια κυκλική τροχιά κατά την οποία μεταλλάσσεται σε θάλασσα, κατόπιν σε γη, για να ακολουθήσει η αντίστροφη διαδικασία μεταλλαγής της γης σε θάλασσα και της θάλασσας σε φωτιά. Το πυρ του Ηρακλείτου είναι μια κοσμολογική σταθερά που κινείται και μεταμορφώνεται αέναα. Η διαρκής κίνηση και μεταβολή αποτελεί το θεμελιώδες χαρακτηριστικό της πραγματικότητας, το οποίο εξέφρασε ο φιλόσοφος με την εικόνα ενός ποταμού που παραμένει ίδιος, ενώ το νερό που κυλάει μέσα του αλλάζει διαρκώς. Αντίθετα με τους οπαδούς του, τους αποκαλούμενους Ηρακλείτειους, ο φιλόσοφος μάλλον δεν πίστευε σε μια καθολική ροή και μεταβολή, αλλά επέμενε στη σύνδεση αυτής της μεταβολής με σταθερές παραμέτρους. Η παροιμιώδης φράση που χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία του Ηρακλείτου:
«Τά πάντα ῥεῖ, μηδέποτε κατά τ’ αὐτό μένειν»
Σε ότι αφορά τη θέση του ως προς τις αντίθετες έννοιες, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το απόφθεγμά του «τα ψυχρά θερμαίνονται, τα θερμά ψύχονται, τα υγρά ξηραίνονται, τα ξηρά υγραίνουν», το οποίο υποδεικνύει ότι οι φαινομενικά αντίθετες καταστάσεις, τάσεις και δυνάμεις, συνδέονται με μια συνεκτική σχέση αρμονίας. Η σχέση των αντιθέτων του δεν εκφράζεται μόνον μέσω του κοινού λόγου, αλλά και ως «πόλεμος» – μια άλλη όψη της αρμονίας, μια κοσμική σταθερά που διέπει τα αντίθετα και παράγει διαρκώς μέσω συγκρούσεων νέες ισορροπίες. Η χρήση του όρου πόλεμος («πόλεμος πατήρ πάντων» είναι ένα επίσης από τα γνωστά ρητά του) συνδέεται στην ουσία με το «τα πάντα ῥεῖ» καθώς τα πάντα στον κόσμο είναι σε συνεχή κίνηση και διεργασία (δηλαδή, σε πόλεμο).
Ο Ηράκλειτος, πιστός στο «τά πάντα ῥεῖ» υπενθύμιζε ότι «δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στον ίδιο ποταμό» επειδή ανά πάσα στιγμή ο ποταμός αλλάζει, οπότε ποτέ δεν είναι ο ίδιος ποταμός.
Επίσης υποστήριζε ότι η πρωταρχική ουσία στον κόσμο είναι η ενέργεια (το πυρ).
Ορφέας (6ος αιώνας π.Χ.) – Το Κοσμικό αβγό
Στη θεογονία των ορφικών εκτός από το χάος ,τη γαία ,τον ουρανό, τον ωκεανό υπάρχουν κι άλλες πρωταρχικές δυνάμεις όπως ο χρόνος , ο αιθέρας , το ύδωρ και το κοσμικό αβγό.
Στην αρχή υπήρχε ο αγήραος (αγέραστος) χρόνος. Από το χρόνο δημιουργήθηκε ο αιθήρ και γύρω του ένα απέραντο χάσμα, το χάος τυλιγμένο σε βαθύ έρεβος. Μέσα στον αιθέρα δημιούργησε ο χρόνος το κοσμικό αβγό, που έλαμπε μέσα στο χάος. Από το αργυρό αβγό (ωόν αργύφεον) εκκολάφθηκε ο Φάνης, (ή Φαέθων ή Πρωτόγονος ή Μήτις ή Έρως ή Ηρικεπαίος) που ήταν και αρσενικός και θηλυκός, με τέσσερα μάτια, τέσσερα κεφάλια με μορφή ζώου, χρυσά φτερά και φωνή λιονταριού και κριού. Το όνομά του υποδηλώνει το φως και τον θεωρούσαν σαν το φωτεινό δημιουργό του κόσμου. Δημιούργησε τον ουρανό για να κατοικούν οι θεοί, τη γη και τη σελήνη. Με την αδελφή του τη Νύχτα γέννησε τον Ουρανό, που τον έκανε κυρίαρχο στους θεούς και τη Γη (ος πρώτος βασίλευσε θεών μετά μητέρα Νύκτα). Η διαδοχική γέννηση των θεών γίνεται όπως και στη Θεογονία του Ησίοδου με κάποιες μικρές αποκλίσεις. Ο Ουρανός εκδιώκεται από τον Κρόνο κι εκείνος με τη σειρά από το Δία, που δημιουργεί εκ νέου τον κόσμο.
Ο Ζευς καταβροχθίζει το Φάνητα κι έτσι γίνεται παντοδύναμος και κυρίαρχος των πάντων. Κέντρο της θεογονίας είναι ο γιος του Δία και λυτρωτής του κόσμου Ζαγρεύς Διόνυσος. Ο Διόνυσος Ζαγρεύς ήταν γιος του Δία και της Κόρης – Περσεφόνης και με τη γέννησή του τερματίζεται η δημιουργία θεϊκών όντων. Οι Τιτάνες κατατεμαχίζουν και κατασπαράζουν το Διόνυσο, μόνο που η Αθηνά καταφέρνει να περισώσει την καρδιά του με την οποία ο Δίας τον ξαναδημιουργεί και τον επαναφέρει στη ζωή. Ο Δίας με τους κεραυνούς του τιμωρεί τους Τιτάνες και από τη στάχτη τους φτιάχνει το γένος των ανθρώπων. Αλλά επειδή η τέφρα των Τιτάνων περιείχε και την τέφρα του καταβροχθισθέντος Διονύσου, ο άνθρωπος έχει δυο φύσεις. Μία τιτανική και μία θεϊκή. Θεϊκή είναι η ψυχή του και τιτάνιο είναι το σώμα του.
Πυθαγόρας (580 π.Χ. – 496 π.Χ.)
Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος ήταν σημαντικός Έλληνας φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και θεωρητικός της μουσικής. Είναι ο κατεξοχήν θεμελιωτής των ελληνικών μαθηματικών, δημιούργησε ένα άρτιο σύστημα για την επιστήμη των ουρανίων σωμάτων που κατοχύρωσε με όλες τις σχετικές αριθμητικές και γεωμετρικές αποδείξεις και ήταν ιδρυτής ενός μυητικού φιλοσοφικού κινήματος που λέγεται Πυθαγορισμός.
Η Πυθαγόρεια Μονάδα (μονάς), είναι ο όρος που έδωσαν οι Πυθαγόρειοι για τον Θεό ή το πρωταρχικό “Όν“, ή το σύνολο όλων των όντων. Η μονάδα είναι η πηγή από όπου όλα ξεκίνησαν, ή η ακέραια έννοια που δεν δύναται να διασπασθεί.
Για τους Πυθαγόρειους, η δημιουργία του αριθμητικού συστήματος, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Κοσμογονία Σύμφωνα με το Διογένη το Λαέρτιο, από τη μονάδα εξελίχθηκε η δυάδα, από την δυάδα εξελίχθηκαν οι αριθμοί, και από τους αριθμούς, τα σημεία, από τα σημεία δε οι γραμμές, οι γραμμές δημιούργησαν οντότητες δύο διαστάσεων, αυτές με την σειρά τους τρισδιάστατες οντότητες. Οι τρισδιάστατες οντότητες δημιούργησαν τους οργανισμούς, με αποκορύφωμα τα τέσσερα βασικά στοιχεία την γη, το νερό, την φωτιά και τον αέρα, από τα οποία σύμφωνα με την θεωρία, είναι δομημένο το σύμπαν.
Φερεκύδης (~580π.Χ – 520π.Χ)
Ο Φερεκύδης, ήταν θεογονιστής ποιητής και φιλόσοφος από τη νήσο Σύρο. Ανέπτυξε τη δική του κοσμολογική θεωρία που επηρεάστηκε από τις ορφικές ιδέες, τη θεωρία του Θαλή, τη μυθολογική Θεογονία του Hσιόδου και τις δοξασίες των ιερέων της αρχαίας Aιγύπτου.
Κατ’ αυτόν υπάρχουν τρία κοσμογονικά στοιχεία, ο Ζας, ο Κρόνος(Χρόνος) και η Χθονίη, τρεις Θεοί που «ἦσαν ἀεί», δηλαδή υπήρχαν ανέκαθεν μέσα στο Σύμπαν και εξ αυτών γεννήθηκε η πρώτη θεϊκή γενεά, η λεγόμενη «Πεντάμυχος» ή «Επτάμυχος».
Ποιητές σαν τον Φερεκύδη, περιγράφοντας τη γένεση και τη ζωή του κόσμου και των θεών έστω και ανεπίγνωστα προσπάθησαν να δώσουν μια εξήγηση της πρώτης αρχής των πραγμάτων.και του Κυρίαρχου θεού.
Πιθανόν στο πρόσωπο του Ζα να ταυτίζει τον Ουρανό και τον Ζευ. Η Χθονίη εκπροσωπεί την Γή και παίρνει αυτό το όνομα μετά τον γάμο της με τον Ζα. Από την ένωση του Ζα με την Χθονίη και με το σπέρμα του Χρόνου δημιουργούνται κοσμικές περιοχές και σε αυτές τις περιοχές γεννιούνται άλλες θεότητες όπως ο Οφιονέας.
Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος γράφει ότι ο Οφίων με την πάρεδρό του Ευρυνόμη, κόρη του Ωκεανού, βασίλευαν στους Τιτάνες, πριν την εποχή του Κρόνου και της Ρέας. Ο Κρόνος όμως και η Ρέα αφού τους πήραν την εξουσία, τους γκρέμισαν στον Τάρταρο.
Απολλόδωρος (180 π.Χ. – περ.110 π.Χ.)
Ο Απολλόδωρος ο Αθηναίος ήταν αρχαίος Έλληνας ιστορικός, γραμματικός και μυθογράφος, που έζησε πολλά χρόνια στην Αλεξάνδρεια.
Ο Απολλώνιος στην θεογονία του θεωρεί ότι ο Ουρανός ήταν ο πρώτος που εξουσίαζε το σύμπαν.
Οὐρανός πρῶτος του παντός ἐδυνάστευσε κόσμου …
Με γυναίκα του την Γη, απέκτησαν τους Εκατόγχειρες, τους Κύκλωπες και τους Τιτάνες. Αργότερα ο Ουρανός φυλάκισε τους Κύκλωπες στον Τάρταρο, ένα σκοτεινό τόπο στον Άδη που είναι τόσο μακριά από την γη όσο και ουρανός.
Η Γη αγανακτισμένη και οργισμένη από τον χαμό των παιδιών της, πείθει τους Τιτάνες να επιτεθούν στον πατέρα τους. Μάλιστα στον μικρότερο, τον Κρόνο, του δίνει ένα ατσάλινο δρεπάνι.
Οι Τιτάνες (εκτός του Ωκεανού) επιτίθενται στον Ουρανό και ο Κρόνος με το ατσάλινο δρεπάνι κόβει τα γεννητικά όργανα του πατέρα του και τα πετάει στην θάλασσα. Από το αίμα που χύθηκε γεννιούνται οι Ερινύες.
Οι Τιτάνες αφού εκθρόνισαν τον Ουρανό, επανέφεραν τους Κύκλωπες, τα αδέλφια τους, από τον Τάρταρο και ανέθεσαν την εξουσία στον Κρόνο.
Όμως ο Κρόνος μόλις πήρε την εξουσία ξαναφυλάκισε τους Κύκλωπες στον Τάρταρο και μετά παίρνει για γυναίκα του την αδερφή του Ρέα. Τότε ο Ουρανός και η Γη προφήτεψαν ότι και ο Κρόνος θα χάσει τον θρόνο του από ένα παιδί του με τον ίδιο τρόπο. Ο Κρόνος για να αποφύγει την μοίρα του όποιο παιδί του γέναγε η Ρέα το κατάπινε.
Η Ρέα όμως για να σώσει τον Δία, τον γέννησε κρυφά σε ένα σπήλαιο στην Κρήτη και παρέδωσε το παιδί στους Κουρήτες και στις Νύμφες Αδράστεια και Ίδη για να το αναθρέψουν. Για να μην το καταλάβει ο Κρόνος, η Ρέα τύλιξε μέσα στα σπάργανα μία πέτρα αντί του νεογέννητου και το έδωσε στον Κρόνο να το καταπιεί.
Όταν μεγάλωσε ο Δίας σε συνεργασία με την Μήτι, κόρη του Ωκεανού, δώσανε στον Κρόνο να πιεί ένα φάρμακο το οποίο τον ανάγκασε να ξεράσει τα παιδιά που είχε καταπιεί.
Με τα αδέλφια του ξεκίνησε τον πόλεμο στον Κρόνο. Επί δέκα χρόνια πάλευε αλλά δεν τα κατάφερνε. Τότε απελευθέρωσε τους Κύκλωπες από τον Τάρταρο. Αυτοί για να τον ευχαριστήσουν χαρίζουν στον Δία τη βροντή, την αστραπή και τον κεραυνό, στον Πλούτωνα την περικεφαλαία και στον Ποσειδώνα την τρίαινα. Με τα καινούργια όπλα νικάνε τον Κρόνο και τους Τιτάνες και τους φυλακίζουν στον Τάρταρο.
Ο Δίας και τα αδέλφια του δια κλήρου μοίρασαν τις εξουσίες. Ο Δίας τον ουρανό, Ο Ποσειδώνας την θάλασσα και ο Πλούτωνας τον Άδη.
Συμπεράσματα, απορίες
Γνωρίζοντας ότι τα αρχαία ελληνικά ονόματα είναι συμβολικά, δηλαδή εκφράζουν καταγωγή ή ιδιότητες ή χαρακτηριστικά ατόμων ή πραγμάτων, μπορούμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
- Σύμφωνα με τον Όμηρο το σύμπαν και η ζωή προήλθε από τον Ωκεανό, δηλαδή το Νερό και την σύζυγό του και αδελφή Τηθύ(Μητέρα Όλων), κόρη του Ουρανού και της Γης.
Τι μπορεί να συμβολίζει όμως η Τηθύ; Προήλθε από το πάντρεμα Ουρανού και Γης. Τι είναι ανάμεσα τους και τους ενώνει;
Μήπως είναι κοσμική ύλη ή ατμόσφαιρα, με όλα τα τα χημικά στοιχεία(Οξυγόνο, Άζωτο Υδρογόνο κλπ) και τον Ήλιο τα οποία μέσα στον Ωκεανό δημιούργησαν την ζωή; - Σύμφωνα με τον Ησίοδο προϋπάρχουν, τρία θεϊκά στοιχεία, το Χάος(αχανές άγνωστο), η Γαία(μάνα Γη που γενά) και ο Έρως(αγάπη).
Το Χάος γεννά τον Έρεβος(βαθύ σκότος) και την Νύχτα και από την ένωση των δυο γεννήθηκαν ο Αιθέρας(κοσμικό υλικό που γεμίζει τον χώρο του σύμπαντος γύρω από την Γη) και την Ημέρα.
Εδώ ξεχωρίζει η εμφάνιση της ημέρας(φως-ήλιος), της νύχτας και του κοσμικού υλικού.
Με την επιστημονική γνώση που έχουμε σήμερα(2500 περίπου χρόνια αργότερα) μας θυμίζει κάποια από τα στοιχεία της θεωρίας του Big Bang!!! - Ο Ηράκλειτος υποστηρίζει ότι η πρωταρχική ουσία στον κόσμο είναι η ενέργεια (το πυρ). Ο κόσμος δεν είναι αποτέλεσμα δημιουργίας ή γένεσης, αλλά προϋπάρχει προαιώνια και περιγράφεται ως ζωντανή φωτιά, η οποία εναλλάξ δυναμώνει και εξασθενεί, χωρίς ποτέ να σβήνει εντελώς.
«Τα ψυχρά θερμαίνονται, τα θερμά ψύχονται, τα υγρά ξηραίνονται, τα ξηρά υγραίνουν» και όλα αυτά σε αρμονία και πόλεμο μεταξύ τους.
Η προσέγγισή του είναι περισσότερο επιστημονική αν δεχθούμε την θεωρία του Big Bang!!! - Οι Ορφικοί υποστηρίζουν ότι στην αρχή υπήρχε ο αγέραστος χρόνος. Από το χρόνο δημιουργήθηκε ο αιθήρ(κοσμική ύλη) και γύρω του ένα απέραντο χάσμα. Μέσα στον αιθέρα δημιούργησε ο χρόνος το κοσμικό αβγό, που έλαμπε μέσα στο χάος. Από το αργυρό αβγό (ωόν αργύφεον) εκκολάφθηκε ο Φάνης, το όνομά του οποίου υποδηλώνει το φως και τον θεωρούσαν σαν το φωτεινό δημιουργό του κόσμου.
Άραγε όταν λένε Κοσμικό ή Αργυρό Αυγό εννοούνε την την Μεγάλη έκρηξη Big Bang και Φάνης να είναι ο λαμπερός μας Ήλιος που είναι πηγή ζωής!!! - Ο Φερεκύδης επηρεάστηκε από τις ορφικές ιδέες, τη θεωρία του Θαλή και την μυθολογική Θεογονία του Ησιόδου. Άρα ισχύουν τα προηγούμενα συμπεράσματα.
- Ο Απολλώνιος θεωρεί ότι ο Ουρανός ήταν ο πρώτος που εξουσίαζε το σύμπαν και δίνει έμφαση στον πόλεμο που υπήρχε μεταξύ όλων των δημιουργησών δυνάμεων για την κυριαρχία.
Αξίζει να προσέξουμε και να υπογραμμίσουμε την καταλυτική κυριαρχία του Χρόνου(Κρόνου) αφού καταπίνει τα πάντα, ζώντες οργανισμούς, πλανήτες, άστρα και γαλαξίες. Όλα γεννιούνται και κάποτε, σίγουρα πεθαίνουν.
Το Σύμπαν άραγε θα πεθάνει κάποια μέρα; Αν γεννήθηκε τότε μάλλον σίγουρα ναι;
Αυτά προς το παρόν…
Μπάμπης Μπουλής
89της
πηγή: Ησίοδος – Θεογονία, theogonia.gr, historicaltrails.wordpress.com, ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ, Ελεύθερος Τύπος 8-13.4.2013, atlaswikigr